حدود جمع کلمه حد است . حد به معنای منع است . از این رو مجازات حدی هم یعنی که این دسته از مجازاتها به دلیل سختی و مشقتی که دارند باعث می شوند مردم از انجام کارهای خلاف منع شوند و باعث نوعی بازدارندگی می شود . حدود از مهمترین مباحث در فقه و حقوق کیفری است زیرا حد به عنوان یک مجازات کیفری که در قانون مجازات اسلامی از آن یاد شده برگرفته از فقه اسلامی ، آیات قران ، روایات و سیره پیامبران و ائمه اقتباس شده است . بنابراین با سایر مجازاتها که قانونگذار خودش با توجه به جرم ، شرایط آن و عرف جامعه به تبیین آنها می پردازد متفاوت است . از این رو در این مقاله به بررسی مفهوم مجازات حدی ، انواع مجازات حدی و نحوه اعمال مجازات حدی می پردازیم .
مجازات حدی چیست ؟
در شرع اسلام برای برخی از اعمال گناه مجازات تعیین شده است که به آنها ، مجازات حدی گفته می شود . مجازات حدی یکی از انواع مجازاتاست که طبق آن در دسته بندی مجازات های اصلی قرار می گیرد . هدف از تعیین مجازات حدی در شرع گسترش دادن مجازات افراد نیست بلکه هدف از این دسته از مجازاتها بازدارندگی و تربیت مجرم است .
قانونگذار نوع و میزان مجازات حدی را از قرآن اقتباس کرده است و مقدار و نوع آن به همان ترتیبی است که در این کتاب الهی ذکر شده است . بنابراین قاضی هم نمی تواند کیفیت ، نوع و میزان حدود را تغییر دهد یا مجازات حدی را کمتر کند و یا به طور کلی از آن صرف نظر کند .
انواع مجازات حدی
شرایط اجرای مجازات حدی
از جمله شرایط اجرای مجازات حدی این است که مرتکب جرم عاقل و بالغ باشد و به صورت آگاهانه قصد انجام جرم را داشته باشد . علاوه بر این مرتکب باید بداند جرمی که انجام داده است علاوه بر اینکه برایش مسئولیت کیفری به دنبال دارد ، یک عمل حرام شرعی نیز هست . در صورتی که مرتکب این شرایط را داشته باشد ، مجازات حدی اعمال می شود . بنابراین در شرایطی که جرمی با مجازات حدی ، مثل سرقت یا زنا ، به وقوع پیوسته باشد و متهم ادعا کند در انجام جرم آگاهی و عمد نداشته است و یا ادعا کند که به زور شکنجه و تهدید اقرار کرده است ، در صورتی که قاضی احتمال بدهد متهم حقیقت را می گوید ، ادعای متهم را بدون نیاز به شاهد و سوگند می پذیرد .
