در حقوق مال انواع مختلفی دارد و برای هر نوع مشخص شده از آن مقررات متفاوتی در نظر گرفته شده است . دسته بندی های مختلف اموال در مقاله انواع مال گفته شد . همچنین گفته شد که یکی از این دسته بندی ها ، تقسیم اموال به منقول و غیر منقول است . معیار این تقسیم بندی قدرت جا به جایی اموال است . در واقع اموال منقول ، اموالی هستند که قابلیت جا به جایی از محلی به محل دیگر را دارند اما اموال غیر منقول را نمی توان جا به جا کرد . این دو دسته از اموال در مقاله های مال منقول چیست و مال غیر منقول چیست ، تعریف شده اند ، از این رو این اموال دارای تفاوت هایی هستند . در این مقاله آثار حقوقی تفاوت مال منقول و مال غیر منقول را بررسی می کنیم .
تفاوت در تعیین دادگاه صالح
یکی از تفاوت های مال منقول و مال غیر منقول ، تفاوت در دادگاهی است که می توان در آن دعوی را مطرح کرد :
الف ) دادگاه صالح برای اموال منقول : دادگاه صالح برای اموال منقول ، دادگاه محل اقامت خوانده است . یعنی خواهان دعوا را باید در دادگاهی مطرح کند که خوانده در آن محل اقامت دارد مثلا اگر خواهان در سبزوار زندگی می کند و خوانده در نیشابور و دعوی درباره یک دستگاه خودرو است ، خواهان باید دعوا بابت مال منقولش ( خودرو ) را در دادگاه نیشابور مطرح کند .
ب ) دادگاه صالح برای اموال غیر منقول : دادگاه صالح برای اموال غیر منقول ، دادگاه محل وقوع مال است . یعنی خواهان باید دعوی را در دادگاه محلی که مال غیر منقول در آنجا وجود دارد مطرح کند . مثلا اگر خانه که مال غیر منقول است در بیرجند واقع است دعوی هم باید در بیرجند اقامه شود .
تفاوت در توقیف اموال
ب) توقیف اموال غیر منقول : توقیف یک مال غیر منقول مثل خانه به راحتی توقیف مال منقول نیست چون اموال غیر منقول قابلیت جا به جایی ندارد تا آنها را توقیف کرد و از دسترس کسی که حکم توقیف اموالش صادر شده خارج کرد . توقیف اموال غیر منقول وابسته به وضعیت ثبتی آنها در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است . برای مثال اگر مالی در اداره اموال ثبت شده باشد ، توقیف آن به اداره ثبت محلی که مال غیر منقول در آنجا قرار دارد ، اطلاع داده می شود . در صورتی که مال به نام کسی باشد که حکم توقیف اموالش صادر شده ، توقیف مال در دفتر املاک درج می شود . توقیف مال یعنی فردی که محکوم شده است دیگر نمی تواند مالش را بفروشد یا آن را به کسی انتقال دهد .
تفاوت در هزینه دادرسی
وقتی دعوای در دادگاه صالح بابت یک مال منقول و یا یک مال غیر منقول مطرح می شود ، با توجه به نوع مال ، هزینه دادرسی آن هم متفاوت است :
الف ) هزینه دادرسی در اموال منقول : هزینه دادرسی در اموال منقول بر اساس خواسته خواهان تعیین می شود . یعنی بعد از اینکه خواهان ، دادخواستش را به دادگاه ارائه داد ، ارزش مالیِِ مال منقول تعیین می شود و بعد بر اساس آن میزان هزینه دادرسی مشخص می شود . مثلا اگر دعوی بابت اتومبیل باشد ، اول ارزش مالی اتومبیل مشخص می شود و بعد براساس آن هزینه دادرسی تعیین می شود .
ب) هزینه دادرسی در اموال غیر منقول : برای تعیین هزینه دادرسی در اموال غیر منقول دادگاه تنها به آنچه خواهان تعیین کرده اکتفا نمی کند و هزینه دادرسی را مطابق با ارزش معاملاتی املاک در منطقه ، که توسط کارشناس مشخص می شوند ، تعیین می کند .
برای مطالعه بیشتر درباره اموال منقول و غیر منقول در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید .
